DeGolyer & MacNaughton халықаралық тәуелсіз консалтингтік компаниясының аудитіне сәйкес 2020 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша ҚМГ-ның дәлелденген және ықтималды көмірсутек қорлары (2P) 635 млн. тонна м.э. (4 894 млн. барр. м.э.) болды.

Мұнай мен конденсаттың дәлелденген қорларының (1Р) жиілігі – 16 жыл, бұл әлемнің ең ірі халықаралық мұнай компаниялары арасында орташа көрсеткіштен айтарлықтай жоғары – шамамен 12 жыл. 2020 жылғы өндіру деңгейін есепке алғанда, мұнай мен конденсат қорларының (2Р) жиілігі – 22 жыл.

ҚОРЛАРДЫҢ ӨСУІН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ СТРАТЕГИЯЛЫҚ МАҚСАТТАРЫ

Органикалық өсу  

• жұмыс істеп тұрған келісімшарттық учаскелерде өз қаражаты мен «carry қаржыландыру» есебінен геологиялық-барлау жұмыстарын жүргізу;
• операциялық активтерде Компанияның жеке қаражаты есебінен жете барлау жүргізу;
• «carry қаржыландыру» шарттары бойынша жаңа кен орындарын, атап айтқанда, терең палеозой шөгінділері мен теңіз кен орындарына ден қоя отырып, бірлесіп барлау мен игеруге стратегиялық серіктестерді тарту.

Органикалық емес өсу

• Қазақстан Республикасының аумағында мұнай-газ активтерін сатып алу мүмкіндігін қарастыру

ҚМГ қоржыны негізінен ескі кен орындарынан тұрады, бұл өндірудің тұрақты деңгейін сақтап тұрудың ұзақ мерзімді стратегиясында геологиялық-барлау жұмыстарының басымдығын белгілейді. Бұл жете барлау қорытындысы бойынша жаңа және ескі кен орындарында жұмыстардың сапасы мен тиімділігін арттыруды, ресурстардың орнын толтыру, жаңа қорларды дайындау мен оларды игеруге енгізу жөнінде шешім іздеуді талап етеді.

Мұнай қорларының өсімін органикалық және бейорганикалық өсу арқылы қамтамасыз ету жоспарланып отыр. ҚМГ қорларды көбейтуді құрлықта және Каспий теңізінің қазақстандық секторында геологиялық-барлау жобаларын іске асырумен, алдағы уақытта еншілес компаниялардың лицензиялық блоктарын жете барлаумен байланыстырады. 2019 жылы ҚМГ қоржынында 16 геологиялық-барлау жобасы болды, оның 5-уі теңізде және тағы 11-і құрлықта орналасқан.

Қорлардың орнын толтыру және ресурстар өсімін тұрақтандыру саласындағы ҚМГ даму стратегиясының орындалуын қамтамасыз ету аясында мұнай-газдың әлеуетін бағалау және жер қойнауын пайдалануға перспективалы блоктардың қоржынын дайындау мақсатында ҚР шөгінді бассейндеріне кешенді зерттеу жұмыстары жүргізілуде. 2020 жылы бұған дейін Үстірт-Бозащы, Каспий маңы және Маңғышлақ шөгінді бассейндері бойынша орындалған жұмыстарға қосымша Оңтүстік Торғай шөгінді бассейнінің көмірсутек әлеуетін модельдеу жұмыстары аяқталды. Сондай-ақ Шу-Сарысу шөгінді бассейінің құрылымдық-тектоникалық үлгісін жасақтау аяқталды, шөгінді бассейінді модельдеу жөніндегі жұмыстар жалғасуда.

Жер қойнауын пайдалануға арналған жаңа перспективалы жобалар қоржыны әзірленді, оның ішінде 3 жоба Мемлекеттік жер қойнауы қорын басқару бағдарламасына (МЖҚББ) енгізілді. Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы кодекске сәйкес келісімшарттар алу және жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу жүргізу үшін (ЖҚМГЗ) перспективалы жобалар пулы дайындалды.   

ҚР Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігімен бірге Қазақстан Республикасының аумағында аз зерттелген 5 шөгінді бассейнді зерттеу жөніндегі бағдарлама әзірленді.

Техникалық ынтымақтастық аясында әлеуетті серіктестер, оның ішінде Equinor, Татнефть, BP, Сhevron, ENI, Lukoil, CNPC, CNOOC компаниялары үшін 15-тен астам датарум ұйымдастырылды. Пандемияға байланыс Датарум виртуалды тәртіпке көшірілді.  

Сондай-ақ Шығыс Бектұрлы алаңында іздеу-барлау бұрғылау аяқталды. Жұмыстардың қорытындысы бойынша Юра шөгінділерінен сусыз мұнай бұрқағы алынды. Жүргізілген қайта талдау нәтижелері бойынша фациалдық сипаттағы көптеген тұзақтар анықталды. Бұл учаскеде геологиялық барлау жұмыстары жалғасып жатыр.

2020 жылы геологиялық-барлау жұмыстарының шығындары (қатысу үлестерін есептемегенде) 25,3 млрд теңге болды.

Магистралды құбырлармен мұнай тасымалдау

Қазақстанның құбыр инфрақұрылымы «ҚазТрансОйл» АҚ-ға, оның екі бірлескен кәсіпорнына («Қазақстан-Қытай құбыры» ЖШС және «МұнайТас» СБТК ЖШС), сондай-ақ Каспий құбыр консорциумына тиесілі. Қазақстанның жұмыс істеп тұрған құбыр инфрақұрылымының перспективалы жобалардан мұнайды тасымалдау көлемдерін ұлғайтуға жеткілікті әлеуеті бар.

«ҚазТрансОйл» АҚ (ҚТО) жалпы ұзындығы 5371,57 шақырым, Қазақстанның барлық дерлік мұнай кен орындары қосылған магистралды мұнай құбырларының тармақталған желісіне иелік етеді. Компания Қазақстанның ең ірі төрт мұнай өңдеу зауытына мұнай тасымалын қамтамасыз етеді, сондай-ақ Атырау-Самара мұнай құбырымен мұнайды экспортқа тасымалдайды, КҚК мен Атасу-Алашанькоу экспорттық мұнай құбырларына мұнайды ауыстырып тиеу, мұнайды Ақтау портында танкерлерге және теміржол көлігіне тиеу жұмыстарын жүзеге асырады. Магистралды мұнай құбырларымен мұнай тасымалдауды 36 мұнай айдау станциясы, 67 мұнай жылыту пештері, мұнай сақтауға арналған, жалпы көлемі 1,4 млн текше метр резервуарлар паркі қамтамасыз етеді. Сондай-ақ «ҚазТрансОйл» АҚ «Қазақстан-Қытай құбыры» ЖШС, «МұнайТас» СБТК ЖШС, «ҚарашығанақПетролиум Оперейтинг Б.В.», «Каспий құбыр консорциумы-Қ» АҚ, «Торғай Петролеум» АҚ компанияларының магистральдық мұнай құбырларын және «Магистралды су құбыры» ЖШС магистралды су құбырын пайдалану және оларға техникалық қызметтерін көрсетеді.

2020 жылы магистралды құбырлар арқылы мұнай тасымалдаудың шоғырландырылған көлемі 64 181 мың тонна (соның ішінде жеке «ҚазТрансОйл» АҚ бойынша – 42 298 мың тонна) болды.

Мұнайды теңіз арқылы тасымалдау

«Қазақтеңізкөлікфлоты» ҰТКК» ЖШС (ҚТКФ) Ұлттық теңіз тасымалдаушысы болып табылады. Компания активтерінің құрамына мыналар кіреді:

• сауда флоты: «Астана», «Алматы» мен «Ақтау» (әрқайсының дедвейті 12 мың тонна), сондай-ақ «Афрамакс» үлгісіндегі «Алатау» мен «Алтай» мұнай құю танкерлері (әрқайсының дедвейті 115 мың тонна);
• теңіз операцияларын қолдау флоты (ТОҚФ): жүк көтергіштігі 3 600 тоннаны құрайтын ҚМГ сериясының сегіз баржа-алаңы;
• «Теңізшевройл» ЖШС болашақ кеңейту жобасына қатысуға арналған флот: MCV санатындағы – «Барыс», «Бүркіт» және «Сұңқар» үш кемесі, олардың жүк көтергіштігі 5 200 мың тонна, сондай-ақ «Talas», «Emba» және «Irgyz» – үш сүйреткіші (гактағы тартым 40 тонна).

Мұнайды теңізбен тасымалдаудың негізгі бағыттары:

• Каспий теңізі акваториясындағы бағыттар;
• Қара және Жерорта теңіздері акваториясындағы бағыттар.

2020 жылы мұнайды теңіз арқылы тасымалдаудың жалпы көлемі 8 990 мың тонна болды.

«ҚазТрансГаз» АҚ (ҚТГ, акцияларының 100%-ы ҚМГ-ға тиесілі еншілес ұйым) Қазақстан Республикасының газ және газбен қамту саласындағы ұлттық оператор болып табылады.

ҚТГ магистралды газ құбырлары мен газ тарату желілері арқылы тауар газын тасымалдау бойынша орталықтандырылған инфрақұрылымды басқарады, халықаралық транзитті қамтамасыз етеді, ішкі және сыртқы нарықтарда газ сатумен айналысады, газ құбырлары мен газ қоймаларын дайындайды, қаржыландырады, салады және пайдаланады.

ҚТГ Қазақстандағы жалпы ұзындығы 19 146 шақырым, жылдық өткізу қабілеті 230 млрд текше метр магистралды газ құбырларының ең ірі желісін және ұзындығы 49 мың шақырымнан асатын газ тарату желілерін пайдалануды жүзеге асырады.

ҚТГ Қазақстанда сақтаудың жалпы белсенді көлемі 4,6 млрд текше метрге дейін 3 жерасты газ қоймасын («Бозой», «Ақыртөбе», «Полторацкое») басқарады. Газ тасымалдауды 40 компрессорлық станция мен 232 газ айдау агрегаты қамтамасыз етеді.

ҚТГ Қазақстан аумағында мынадай бизнес-бағыттардағы еншілес құрылымдарына иелік етеді:

• магистральдық газ тасымалдау:

– «Интергаз Орталық Азия» АҚ

– «Азия газ құбыры» ЖШС

– «Бейнеу-Шымкент газ құбыры» ЖШС

• газ тарату желілері бойынша тасымалдау:

– «ҚазТрансГаз Аймақ» АҚ

• газ және газ конденсатын өндіру:

 – «Амангелді Газ» ЖШС

2020 жылы ҚМГ-ның магистралды газ құбырлары бойынша газ тасымалдаудың көлемі 86,6 млрд текше метрді құрады. 

ҚМГ активтерінің құрылымында сұйық көмірсутек шикізатын, негізінен мұнай өңдеуді Қазақстанда төрт мұнай өңдеу зауыты және Румынияда екі мұнай өңдеу зауыты жүзеге асырады. 

Компанияның Қазақстан Республикасы мен Румыниядағы мұнай өңдеу зауыттарын мұнай өңдеу тереңдігін жаңа деңгейге шығарған қайта жаңғырту жүргізілгеннен кейін, 2018-2028 жылдарға арналған Даму стратегияға сәйкес аталған активтер бойынша төмендегілер негізгі міндеті болып табылады:

• Қазақстан Республикасының мұнай өңдеу зауыттары үшін: шығындарды оңтайландыру арқылы борыш міндеттемелерін дер кезінде өтеу мақсатында өтімділіктің жеткілікті деңгейінің генерациясын қамтамасыз ету;
• «Петромидия» МӨЗ-і үшін: өндірістік процестерді оңтайландыру жолымен, соның ішінде цифрландыру есебінен тиімділікті арттыру және мұнай өнімдерін сату маржасын ұлғайту мақсатында мұнай өнімдерінің оңтайлы қоржынын қамтамасыз ету, сонда    й-ақ ҚМГ Корпоративтік орталығына дивиденд төлеу.

2020 жылы ҚМГ-нің өзі өндірген мұнай мен конденсат сату көлемі 22 012 мың тоннаны құрады, соның ішінде мұнай экспорты – 15 161 мың тонна, мұнайды ішкі нарыққа жеткізу көлемі – 6 851 мың тонна.

2020 жылы ҚМГ үлесіне тиесілі Қазақстанда мұнай өңдеу зауыттарында көмірсутек шикізатын (КСШ) өңдеу көлемі 12 849 мың тонна немесе тәулігіне 268 мың баррель болды.