Компанияның стратегиясы және негізгі нәтижелері

ҚМГ-ның 2022–2031 жылдарға арналған Даму стратегиясы ҚМГ Директорлар кеңесінің 2021 жылғы қарашадағы шешімімен бекітілген.

Біздің басты міндетіміз — орнықты дамудың күн тәртібі шеңберінде құн тізбегін кеңейту, негізгі бизнестен ақша ағындарының тұрақтылығы.

Мұнай-газ саласына оның динамикасын қалыптастыратын түрлі факторлар әсер етіп келеді. 2023 жылы мұнай және газ секторына әсер ететін жаңа трендтер белгіленді.

Соңғы онжылдықта бұл сала айтарлықтай өзгерістерге ұшырады: бір баррель мұнай 100 доллардан асқан 2014 жылғы бағаның өсуінен бастап, бағалар уақытша минусқа кеткен 2020 жылғы дағдарысқа дейін. Алайда 2022 жылы экономикалық, геосаяси, сауда және қаржылық факторлардың әсері салаға жеткіліксіз инвестициялармен байланысты проблемаларды күшейтті.

Еуропа мен Ресей арасындағы энергия саудасының бұзылуы, жаңартылатын энергия көздерін дамыту үшін шикізат тапшылығы, сондай-ақ төмен көміртекті технологияларды жеткізу тізбегіндегі проблемалар энергияның ауысуын бәсеңдетті. Бұл теңгерімсіздіктердің нәтижесінде 2022 жылы энергияның рекордтық жоғары бағасы және мұнай-газ компанияларының ақша ағындары айтарлықтай ұлғайды, дегенмен инвестициялық саясат белгісіз болып қалуда.

2023 жылғы әлемдік трендтер тұрғысынан 2024 жылы мұнай-газ компанияларының теңгерімді дамуының негізгі факторлары энергетикалық қауіпсіздік, жеткізілімдер мен бизнесті әртараптандыру, сондай-ақ төмен көміртекті дамуға баса назар аудару болып табылады. Осылайша, ҚМГ-ның бүгінгі міндеті инвестицияларды ұлғайту мен капитал тәртібін сақтау арасындағы теңгерімді сақтау болып табылады.

ҚМГ көмірсутектерді өндіру, тасымалдау және өңдеу бойынша тұрақты өндірістік цикл арқасында бәсекелестік артықшылығын сақтайды. Компания өзінің жер қойнауын пайдалану активтерін алудың басым құқығын белсенді іске асырады, бұл ресурстық базаны толықтыруға ықпал етеді.

Арзан шикізаттың қол жетімділігі мұнай-газ химиясын ҚМГ үшін табиғи өсу нүктесі ретінде айқындайды, бұл қосылған құн тізбегін кеңейтуге мүмкіндік береді. Табыстың негізгі факторлары өндірістің өсуі және орнықты даму стратегиясын іске асыру есебінен тұрақты ақша қаражатын қалыптастыру болып табылады. Энергетикалық ауысу үрдістерін ескере отырып, ҚМГ өзінің Төмен көміртекті даму бағдарламасын, соның ішінде төмен көміртекті жобаларды іске асыру арқылы іске асырады.

Компанияның өсуін ресурстық базаның өсуі, ағымдағы өндірістің тиімділігін арттыру, мұнай-газ химиясын дамыту, ресурстарды үнемдеудің заманауи технологияларын енгізу және көміртегі ізін азайту есебінен қамтамасыз ету жоспарлануда.

Сыртқы және ішкі сын-қатерлерді ескере отырып, ҚМГ мұнай, мұнай-химия және жасыл жобалар арасындағы теңдестірілген стратегияны іске асырады.

Қызметтің стратегиялық бағыттары

Стратегиялық мақсаттар

Барлық қызмет бағыттары

№ 1 стратегиялық мақсат

Компанияның өсуін қамтамасыз ету үшін жеткілікті ресурстық база

Өндірістің тұрақты деңгейін қамтамасыз ету үшін алдағы онжылдықта ҚМГ Каспий құрлығында да, қайраңында да геологиялық барлау жобаларын іске асырады.

Осы стратегиялық мақсат шеңберінде ҚМГ органикалық және бейорганикалық өсу арқылы дәстүрлі қызмет үшін де, перспективалы бағыттар үшін де жеткілікті қорлардың өсуін қамтамасыз етуді жоспарлап отыр.

ҚР-да барлау мен жаңа қорларды әзірлеуді ҚМГ, оның ішінде халықаралық мұнай-газ компанияларымен стратегиялық әріптестік арқылы іске асырады.

2023 жылы біз «Абай» теңіз жобалары, «Торғай Палеозой», «Қаратон Тұзасты», «Тайсойған» құрлықтағы жобалары бойынша белсенді кезеңге көштік, ҚМГ мен «ЛУКОЙЛ» ЖАҚ Каспий теңізінің қазақстандық секторында «Қаламқас-теңіз, Хазар, Әуезов» жер қойнауы учаскесін игеру жобасы бойынша бірқатар келісімдер жасасты. Сондай-ақ, «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ Шығыс Өріктау кен орнын өнеркәсіптік пайдалануға берді. «Өріктау Оперейтинг» ЖШС Қазақстанда алғашқылардың бірі болып Жақсартылған модельдік келісімшарт шеңберінде кен орнын өнеркәсіптік игеруге көшуді жүзеге асырды.

2022 жылы Мұғалжар, Березовский, Жарқын, Болашақ, Солтүстік өзен сияқты перспективалы учаскелерде геологиялық барлау бағдарламасын қабылданып, іске асырыла басталды. 2024 жылы далалық жұмыстар аяқталып, мәліметтер түсіндіріледі деп күтілуде.

№ 2 стратегиялық мақсат

Компанияның құн тізбегінің тиімділігін арттыру

ҚМГ мұнай өндіру, өңдеу, тасымалдау және маркетинг жөніндегі қызметтен түсетін пайданы барынша арттыру және барлық негізгі сегменттердегі операциялық қызметті жақсарту мақсатында негізгі қызметке назар аударады.

Операциялық активтердегі өндіру деңгейінің табиғи төмендеуін өтеу мақсатында Компания мұнай алу коэффициентін және жөндеуаралық кезең көрсеткіштерін ұлғайту, сондай-ақ ұңғымалардың максималды өнімділігіне қол жеткізу үшін өндірістік қызметтің тиімділігін арттыру жөніндегі басқа да шараларды іске асыру бойынша жұмысты жалғастыруда. 2023 жылы «Өзенмұнайгаз» кен орындарын оңалту жобасын іске асыру басталды, оны іске асыру барысында 83 ұңғымада ұңғыма сорғыларын енгізу басталды, 23 қосымша ұңғыма бұрғыланды, тәулігіне 140 тоннадан астам өсім қамтамасыз етілді. Компания жаңа Каратон Тұзасты және Торғай Полеозой кен орындарын іске қосуды жоспарлап отыр.

Теңіз, Қарашығанақ және Қашаған ірі жобалары бойынша Компания ­өндіру сөресін кеңейту, ұзарту және қолдау жобаларын табысты іске асыруға назар аударады.

Компания экспорттық және транзиттік құрамдас бөлікті ұлғайту үшін құрылған мұнай тасымалдау инфрақұрылымын тиімді пайдалануға ниетті. Сыртқы факторлар мен геосаяси сын-тегеуріндерді ескере отырып, ҚМГ қазақстандық мұнай үшін қосымша экспорттық маршруттарды дамытып келеді.

Германияға «Дружба» мұнай құбыры арқылы және «Баку-Тбилиси Джейхан» бағытында қосымша экспорттық маршруттар енгізілді. ҚМГ халықаралық мұнай компанияларымен бірлесіп Транскаспий бағытын дамытуды зерделеуге кірісті.

Abu Dhabi Ports-пен бірлескен кәсіпорын (БК) белсенді жұмыс жүргізуде, атап айтқанда «Taraz» және «Liwa» танкерлері Каспийде тасымалдауды бастады, 4 БК танкерлері ТШО мұнайын ашық теңіздерде тасымалдауға тартылды және Қазақстанда жеке кеме жасау және кеме жөндеу зауытын салу туралы келісімге қол қойылды.

ҚМГ-ның маңызды міндеті – МӨЗ-дің үздіксіз жұмысын және ішкі нарықтың мұнай өнімдеріне қажеттілігін қамтамасыз ету. Бүгінгі таңда ел аумағындағы МӨЗ-ді жаңғырту есебінен Компания ел үшін осы стратегиялық мақсатты орындап келеді, сонымен қатар мұнай өнімдерінің бір бөлігін экспортқа жеткізеді. Битум өндірісін ұлғайту мақсатында Каспий Битум және ПМХЗ кеңейту жобалары басталды. Битумды сақтауға арналған қосымша резервуарлар салынуда.

Компания операциялық шығындарды оңтайландыру және жеткізу тізбегінің тиімділігін арттыру үшін үздіксіз жұмыс істейді.

№ 3 стратегиялық мақсат

Бизнесті әртараптандыру және өнімдер портфелін кеңейту

Қызметін әртараптандыру үшін мұнай-газ-химия бизнесін дамыту шеңберінде ҚМГ мұнай-газ химиясы жобаларын қамтамасыз ету және ұзақ мерзімді перспективада мұнайға әлемдік сұранысты қайта бөлу жағдайында жаңа бөліністер өнімін шығару үшін қолда бар қосымша көмірсутек ресурстарын пайдаланатын және тартатын болады.

2022 жылдың қараша айында қуаты жылына 500 мың тонна полипропилен шығаратын Kazakhstan Petrochemical Industries (KPI) интеграцияланған газ-химия кешені іске қосылды. 2023 жылы зауыт 6 түрлі маркалы полипропилен шығарды. 2024 жылы ассортимент 12 маркаға, оның ішінде премиумдық маркаға дейін кеңейтіледі. Ішкі нарықтың қажеттілігі толығымен қамтамасыз етіледі.

Екінші маңызды жоба – қуаттылығы 1,2 млн тонна полиэтилен зауытын салу жобасы болып табылады, 2023 жылы кеңейтілген базалық жобаны (EBD/FEED) әзірлеуге арналған шарттарға қол қойылды және СИБУРдың жобаға қатысушылардың құрамына заңды кіруі аяқталды және Sinopec-тің 2-ші серіктес ретінде заңды кіруі жалғасуда.

Негізгі жобадан басқа газ бөлу кешенін салудың қосалқы жобасы іске асырылуда. 2023 жылғы желтоқсанда ҚР Ұлттық қор қаражатынан жобаны қаржыландыру туралы келісім алынды.

Терефтал қышқылы мен полиэтилентерефталат және карбамид өндіретін кешен құрылысының жобалары маңызды жобалар болып табылады.

№ 4 стратегиялық мақсат

Орнықты даму және өндірістің көміртекті сыйымдылығын үдемелі төмендету

2023 жылы ҚМГ өзінің экономикаға, экологияға және қоғамға ықпалының маңыздылығын түсіне отырып, өзінің бизнес-процестеріне орнықты даму қағидаттарын белсенді интеграциялауды жалғастыруда. Компанияның назары экономикалық, экологиялық және әлеуметтік басымдықтардың дәйектілігін қамтамасыз етуге, сондай-ақ ESG көрсеткіштерін жақсартуға бағытталған.

ҚМГ ESG мақсаттарын басшылық тиімділігінің стратегиялық және орта мерзімді негізгі көрсеткіштеріне интеграциялай отырып, өзінің ESG-рейтингін арттыруға ұмтылады. 2023 жылы Sustainalytics халықаралық рейтингтік агенттігінің бағалауы нәтижесінде компанияның ESG тәуекел-рейтингі 32,3 балл деңгейінде бағаланып, ҚМГ жоғары тәуекел деңгейі санатына ауыстырылады.

Компания үшін ESG саласындағы негізгі сын-қатерлер – операциялық қызметтен көміртегі шығарындылары, қоршаған ортаға әсер және жергілікті қауымдастықтармен өзара әрекеттесу болып табылады. ҚМГ 2031 жылға қарай ESG тәуекел-рейтингінің орта деңгейінде өз позициясын нығайту мақсатын белгілейді.

Қызметкерлердің денсаулығын басқару бастамаларының бөлігі ретінде компания пандемиямен күресу, кәсіптік аурулардың алдын алу және саламатты өмір салтын насихаттауды қоса, Корпоративтік денсаулық бағдарламасын әзірлейді.

Климаттық күн тәртібін ескере отырып, ҚМГ 2031 жылға қарай парниктік газдар шығарындыларын 15 %-ға төмендету мақсатында 2022–2031 жылдарға арналған Төмен көміртекті даму бағдарламасын іске асырады. Компания сондай-ақ ҚМГ үлесіне жалпы қуаты кемінде 300 МВт жаңартылатын энергия жобаларын енгізуді жоспарлап отыр.

OGMP 2.0 бастамасына қосыла отырып, компания метан шығарындыларын басқаруға белсенді қатысады және CCUS пилоттық жобасының кезеңін сәтті аяқтайды. Жаңартылатын энергия жобалары да әзірленуде.

Компания тек жоғары тиімді және стратегиялық маңызды жобаларға инвестициялай отырып, белсенді түрде инвестициялық жобаларды таңдайды және оларға басымдық береді. ҚМГ акционерлер үшін ең жоғары пайданы қамтамасыз ете отырып және мұнай-газ секторында мемлекеттің мүдделерін сақтай отырып, капиталды ақылға қонымды бөлуді қолдайды.

Осы қадамдардың барлығы ұлттық экономиканы әртараптандыруға, көміртегі ізін азайтуға және Қазақстан Республикасындағы болашақ ұрпақ үшін экологиялық тұрақтылықты қолдауға бағытталған.

ҚЫЗМЕТ ТИІМДІЛІГІН БАҒАЛАУ

Қызметкерлер қызметінің тиімділігін бағалау Компанияның Даму стратегиясының орындалуын мониторингтеу және бақылау процестері, сондай-ақ персоналды қызметтің өлшенетін, өзара байланысты, логикалық құрылған және теңгерімді уәждемелік қызметтің негізгі көрсеткіштерінде (ҚНК) көрсетілген стратегиялық және басым мақсаттарға қол жеткізуге ынталандыру шеңберінде қолданылады. ҚНК балансы өндірістік және қаржылық-экономикалық көрсеткіштермен қатар орнықты даму, корпоративтік басқару, әлеуметтік және экологиялық даму салаларындағы көрсеткіштерді қосуды көздейді. Корпоративтік ҚНК ҚМГ-ның барлық қызметкерлері үшін бірыңғай болып табылады.

Тиімділікті бағалау процесі шеңберінде қызметкерлердің есепті кезеңдегі Компанияның стратегиялық және басым мақсаттарына қол жеткізуге қосқан үлесінің нәтижелілігі бағаланады. Мотивациялық ҚНК бойынша нәтижелілікті бағалау қызметкерлердің сыйақысын есептеу кезінде қолданылады.

«ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ қызметінің 2023 жылға арналған негізгі көрсеткіштері

2023 жылға арналған корпоративтік ҚНК менеджментті операциялық тиімділікті арттыруға, қаржылық тұрақтылықты сақтауға, сондай-ақ ҚМГ қызметінің экологиялық, әлеуметтік аспектілеріне және корпоративтік басқаруға шоғырландырудың жалғасып жатқан қажеттілігі ескеріле отырып әзірленді.

Орнықты даму жөніндегі стратегиялық міндеттерді іске асыруды қамтамасыз ету мақсатында орнықты даму жүйесін енгізуге байланысты мынадай корпоративтік ҚНК (Басқарма төрағасының уәждемелік ҚНК) бекітілді.

• «Инвестициялық жобаларды іске асыру», оның ішінде «Кендірлі кентінде теңіз суын тұщыландыру зауытын салу», «Жаңаөзен қаласында жаңа ГӨЗ салу», «Астрахань — Маңғышлақ» су құбырын қайта жаңарту және жаңғырту» орнықты даму жобаларын қамтиды.
• Жазатайым оқиғалар коэффициентін төмендетуге, сондай-ақ қауіпті жағдайларды, қауіпті факторларды және т.б. анықтауға және олар туралы ҚМГ компанияларының бүкіл тобына хабарлауға бағытталған «Өндірістік қауіпсіздік жөніндегі кешенді көрсеткіш».

Басқарма мүшелерінің (Басқарма төрағасының орынбасарлары), ҚМГ департамент директорларының, сондай-ақ ЕТҰ бірінші басшылары деңгейіндегі 2023 жылға арналған уәждемелік ҚНК арасында орнықты даму саласындағы ҚНК айқындалды, оның ішінде:

• «Инвестициялық жобаларды, соның ішінде бірқатар орнықты даму жобаларын іске асыру».
• Жетекшілік ететін бағыт бойынша 2022–2031 жылдарға арналған ҚМГ төмен көміртекті даму бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарының орындалуы.
• «ESG-рейтинг».
• «ҚМГ ішкі көміртекке баға белгілеу тетігін әзірлеу».
• «ҚМГ тобы бойынша әлеуметтік тұрақтылық индексі».
• «Ілеспе мұнай газын жағу қарқындылығын төмендету».
• «Тарихи мұнай қалдықтарын қалпына келтіру».
• «Өнеркәсіптік қауіпсіздік және еңбекті қорғау басқармасының функцияларын автоматтандыру».
• «Су ресурстарын басқару бағдарламасын әзірлеу».
• «ҚМГ компаниялар тобында персоналдың денсаулығын басқару» бойынша 2023‑2025 жылдарға арналған іс-шаралар жоспарын іске асыру.
• Еңбек әрекетімен байланысты емес өлім-жітім коэффициентін төмендету.
• Көміртегі ізінің мөлшері (ЕТҰ көміртегі ізін бақылауға және біртіндеп төмендетуге бағытталған көрсеткіш).