ОРНЫҚТЫ ДАМУ ТУРАЛЫ ЕСЕП 2023

Мұнай төгілуінің алдын алу және жою

Мұнайдың авариялық төгілуін жоюға ұдайы дайын болу біз үшін сөзсіз басымдық болып табылады.

Каспий теңізі бірегей табиғи объект болып табылады, оның нәзік экожүйесі оның тұйықтығына байланысты мұнаймен ластануға ерекше сезімтал. Біз теңіздегі мұнай операцияларын жүргізу кезінде экологиялық қауіпсіздікке жоғары талаптар қоямыз: кез келген жұмыс түрі басталғанға дейін келісімшарттық аумақтарда фондық экологиялық зерттеулер жүргіземіз және біздің әлеуетті әлеуметтік және экологиялық әсерімізді бағалаймыз, сондай-ақ әсер ету мониторингін, эмиссиялар мониторингін және авариялық жағдайлардың мониторингін – операциялар жүргізу кезінде де және одан кейін де жүзеге асырамыз.

Теңіздегі бұрғылау операцияларын бастамас бұрын біз мұнайдың барлық ықтимал авариялық төгілулерін жоюға ұдайы дайын болуды қамтамасыз етеміз. Жұмыстар аяқталғаннан кейін біз жойылған ұңғымаларға үздіксіз экологиялық мониторинг жүргіземіз. 

Келісімшарттық аумақтардағы таратылған ұңғымалардың мониторингі мыналарды: атмосфералық ауаның сапасын, теңіз суы мен түптік шөгінділердің ластануын, биоалуантүрліліктің жай-күйін, сондай-ақ зертханалық-талдамалық жұмыстарды, жойылған ұңғымалардың сағаларын фото және бейнетүсіруді бақылауды қамтиды.

Теңіздегі операциялар кезінде біз мынадай қағидаттарды қатаң ұстанамыз:

  • Жобалық шешімдерді қатаң сақтау
  • «Нөлдік төгу» қағидаты – барлық қалдықтар мен ақпа сулар жағаға шығарылады
  • Барлық жүзу құралдарын балық қорғау құрылғыларымен қамтамасыз ету және ляльді сулардың болмауын қамтамасыз ету
  • Уылдырық шашу кезеңінде өндірістік операцияларды жүргізуге тыйым салу – 1 сәуірден бастап 15 шілдені қоса алғанда
  • Өндірістік кемелерден балық аулауға тыйым салу
  • Түнгі мезгілде ұңғымаларды сынауға және көмірсутек шикізатын жағуға тыйым салу
  • Арнайы пайдалану режимін сақтау.
МҰНАЙДЫҢ ТӨГІЛУ КӨЛЕМІ (тонна)

Компанияда мұнайдың төгілуінің негізгі себебі коррозиялық процестер нәтижесінде пайда болатын мұнай құбырларының екпіні болып табылады. Коллектордың жарылуы нәтижесінде және құбырдың болат бөлігінің тозуына байланысты төгілу пайда болуы мүмкін. Компаниялар құрамында мұнай бар топырақты тазарту және су-мұнай эмульсиясын ақпа суларға арналған резервуарға тасымалдау, содан кейін үшінші тарап ұйымына тазарту жұмыстарын жүргізеді. Биологиялық қалпына келтіру процесінде түр құрамына сәйкес келетін көпжылдық өсімдіктер отырғызылды. 

2023 жылы ҚМГ компаниялар тобы бойынша мұнай төгілудің 119 жағдайы тіркелді. Бұл ретте барлық жағдайлар көмірсутектерді өндіру және тасымалдау процесінде жағалау объектілерінде тіркелді. Қайраңда мұнай төгілген жоқ.

Компания құбырлардың бүтіндігі мен сенімділігін арттыру мақсатында құбырларды диагностикалау, қайта жаңарту, ауыстыру, ингибиторлармен қорғау және тазарту бойынша іс-шараларды уақтылы және сапалы орындау арқылы кәсіпшілік құбырларының авариялары мен тесілуі санын төмендету бойынша жұмысын жалғастырды.

Құқық қорғау органдарымен тығыз қарым-қатынас жасай отырып, «ҚазТрансОйл» АҚ Компанияның құбырларына кесекірумен байланысты заңсыз қылмыстық жағдайды өзгертті. Соңғы 4 жылда магистральдық құбырларға қылмыстық кесекіру фактілері нөлдік көрсеткішке дейін азайтылды (2019 жылы 2 кесекіру анықталды, залал 6,4 млн теңгені құрады; 2020 және 2021, 2022, 2023 жылдары қылмыстық кесекіру фактілері тіркелген жоқ).

Осы көрсеткіштерге мынадай іс-шараларды орындау арқасында қол жеткізілді:

  • GPS-жүйелер бойынша мобильді топтардың жұмысына мониторингті бақылауды күшейту және мобильді топтардың мұнай құбырларын шолып өтуді және шолып тексеруді уақтылы жүзеге асыруы;
  • «Optosense» мониторинг жүйесі арқылы мұнай құбырларын күзету.

Мұнайдың авариялық төгілуін жоюға (МАТЖ) ұдайы дайын болу біз үшін сөзсіз басымдық болып табылады.

Тәжірибеден мысал

Каспийдегі жобалар айтарлықтай жинақталған құзыреттері болатын, Компания үшін стратегиялық өңірде ресурстық базаны кеңейтудегі маңызды қадам болып табылады.

2024 жылы Абай учаскесінде Abay-1 барлау ұңғымасын жою, Әл-Фараби учаскесінде сейсмикалық барлау жұмыстарын жүргізу жоспарланған. Сондай-ақ 2024 жылы «Абай» құрылымында геологиялық құрылымды зерделеу және көмірсутектер кен орындарын іздеу мақсатында бір барлау ұңғымасын бұрғылау жоспарлануда.

Мұнайдың авариялық төгілуін жою кезінде еріктілер қозғалысын дамыту бастамасы

ҚМГ компаниялар тобы МАТЖ кезінде еріктілерге көңіл бөледі. МАТЖ бойынша еріктілер қозғалысын дамыту бағдарламасы аясында «KMG Systems & Services» ЖШС 2023 жылғы 16 қыркүйекте, 29 қазанда, 25 қарашада Маңғыстау облысының жергілікті тұрғындарының қатысуымен мұнайдың төгілуіне ден қоюды қамтамасыз ету бойынша еріктілердің 14-ші және 15-ші легі үшін тренинг өткізілді. Тренингке Ақтау қаласының жоғары оқу орындарының студенттері қатысты. Оқытылған еріктілердің жалпы саны 200-ден астам адамды құрады.

Тренинг Ақтау қаласында Өмірзақ кентіндегі МТАЖ базасында өткізілді.

2023 жылғы 6, 20 мамырда Атырау облысының жергілікті тұрғындарының қатысуымен мұнайдың төгілуіне ден қоюды қамтамасыз ету бойынша 7, 8, 9-шы еріктілер легі үшін тренинг өткізілді. Тренингке Атырау қаласының жоғары оқу орындарының студенттері қатысты. Қазіргі уақытта оқытылған еріктілердің жалпы саны 113-тен астам адамды құрады. Тренинг Атырау қаласында Дамба кентіндегі мұнайдың төгілуіне ден қоюдың Солтүстік Каспий экологиялық базасында (СКЭДБ) өткізілді.