ОРНЫҚТЫ ДАМУ ТУРАЛЫ ЕСЕП 2023

ЭКОЛОГИЯ ЖӘНЕ ӨНЕРКӘСІПТІК ҚАУІПСІЗДІК

7-қағида. Іскер топтар экологиялық мәселелерге көзқарасты қолдауы керек, сақтық принципіне негізделген.

8-қағида. Іскер топтар мыналарға бағытталған бастамалар қабылдауы керек қоршаған ортаның жай-күйі үшін жауапкершілікті арттыру.

9-қағида. Іскер топтар дамуға және таралуға ықпал етуі керек экологиялық қауіпсіз технологиялар».

Біздің басқару тәсіліміз

Біз өз қызметіміздің сипаты мен әсер ету ауқымын жақсы түсінеміз, оларды табиғи ресурстарды ұтымды пайдаланудың, Компания қызметінің барлық бизнес-бағыттарында жұмыс істейтін персоналдың және өзіміз қатысатын аймақтарда тұратын халықтың денсаулығын қорғаудың, сондай-ақ қолайлы қоршаған ортаны сақтаудың маңыздылығымен байланыстырамыз.

Компания өз қызметінің экологиялық қауіпсіздігін арттыруда айтарлықтай ілгеріледі. Бұл тиімді ішкі стандарттардың, экологиялық мәдениеттің енгізілуіне және менеджмент жүйесінің үнемі жетілдіріп отырумен байланысты. Компания теріс экологиялық әсерлерді болдырмауға бағытталған «нөлдік нәтиже» мақсатын қояды.

Өндірістік қауіпсіздік, еңбекті және қоршаған ортаны қорғау (бұдан әрі – ӨБ, ЕҚОҚ) мәселелерін басқару жөніндегі мақсаттар Компанияның 2022–2031 жылдарға арналған Даму стратегиясына тікелей байланысты. Стратегия экологиялық жауапкершілікті арттыру бойынша стратегиялық бастамаларды көздейді. Қоршаған ортаны қорғау бөлігінде ҚМГ компаниялар тобы үшін басым бағыттарға атмосфералық ауаға шығарындыларды басқару, шикі газды алаулатып жағуды қысқарту, су ресурстарын, өндіріс қалдықтарын басқару және топырақ құнарлығын қалпына келтіру, биоәртүрлілікті сақтау жатады.

ҚМГ мен оның еншілес және тәуелді ұйымдарының басшылығы қоршаған ортаның ластануына байланысты шығындар мен залалдарға қатысты нөлдік төзімділік қағидатын ұстанады. Жаңа ҚР Экологиялық кодекстің талаптарына сәйкес, өз қызметінде экологиялық ақпаратты жинауды, жинақтауды, сақтауды, талдауды және таратуды қамтамасыз ету мақсатында Компания ҚМГ Экологиялық саясатын басшылыққа алады. 

Компания сегіз негізгі қағидаттан тұратын Шығарындыларды басқару саясатын бекітті, олардың алтауы климаттың өзгеруіне тікелей қатысты, тұрақты алаулатып жағуды толығымен тоқтатуға бағытталған. 

Шикі газды тұрақты жағу көлемін барынша азайту мақсатында Компания 2015 жылы Дүниежүзілік банктің «2030 жылға қарай ілеспе мұнай газын толық кәдеге жарату» бастамасын қолдады. Атмосфералық ауаға шығарындылардын азайту жөніндегі ең маңызды міндеттердің бірі – ілеспе мұнай газын тиімді пайдалануды және кәдеге жаратуды арттыру, газды алаулатып жағуды барынша азайту болып табылады. Осы бастама шеңберінде шикі газды жағу көлемі бойынша есептілік жыл сайынғы негізде Дүниежүзілік банктің ҚР-дағы өкілдігіне тапсырылады.

ҚМГ ЕТҰ-да су ресурстарын басқару тәсілін жүйелейтін «Сегіз су қағидаты» – су ресурстарын пайдалану бөлігіндегі ҚМГ-ның негізгі қағидаттары болып табылады. Қазір біз халықтың пайдасына тұщы су көлемін босату үшін, өндірістік қажеттіліктерге арналған ақпа сулар мен тұзды суларды тазарту бойынша бірнеше ауқымды жобаларды жүзеге асырудамыз. Су ресурстары тапшылығының алдын алу, экономиканың жоспарланған өсуін қамтамасыз ету мәселесін шешу үшін, сондай-ақ ҚМГ-да су ресурстарын басқару жүйесін жетілдіру үшін ҚМГ компаниялар тобында Су ресурстарын басқарудың ұзақ мерзімді бағдарламасы әзірленді.

Денсаулық сақтау, өнеркәсіптік қауіпсіздік және қоршаған ортаны (ДҚ, ӨҚ және ҚОҚ) қорғау жөніндегі менеджмент жүйесі 

Өндірістік қауіпсіздік, еңбекті және қоршаған ортаны қорғау жөніндегі менеджмент жүйесі (МЖ) Қазақстан Республикасы заңнамасының, ISO 14001 және ISO 45001 салалық және халықаралық стандарттарының талаптарына, әлемдік озық тәжірибелер мен тәсілдерді, Халықаралық Мұнай және газ өндірушілер қауымдастығының (IOGP) ұсынымдарын пайдалана отырып, ӨҚ, ЕҚ және ҚОҚ саласындағы ішкі басшылық құжаттарға сәйкес әзірленді, іргелі қағидаттарға негізделген 10 негізгі элементті қамтиды: мақсатқа жету, көшбасшылық, тәуекелдерді басқару және үздіксіз жетілдіру.

2006 жылдан бастап ҚМГ ISO 9001, ISO 14001 және ISO 45001 талаптарына сәйкес сапа, қоршаған ортаны қорғау, денсаулықты қорғау және еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы интеграцияланған басқару жүйесін (ИБЖ) енгізді. Энергияның едәуір деңгейін тұтынатын ЕТҰ ISO 50001 стандартына сәйкес сертификатталған. ИБЖ тиімділігін тәуелсіз аудиторлар үнемі растап отырады. Менеджмент жүйесін жетілдіру мақсатында Денсаулық сақтау және еңбек қауіпсіздігі менеджменті жүйесі бойынша ISO 45001 халықаралық стандартының талаптарына сәйкестігіне сертификатталады.

МЖ ӨҚ, ЕҚ және ҚОҚ саласындағы тәуекелдер мен мүмкіндіктерді басқару үшін ортаны қамтамасыз етеді. МЖ жұмысының күтілетін нәтижелері Компания қызметкерлерінің жарақаттануын болдырмау және денсаулығына зиян келтірмеу, сондай-ақ денсаулығы мен еңбек жағдайлары тұрғысынан жұмыс орындарының қауіпсіз болуын қамтамасыз ету болып табылады. Тиімді ескерту шараларын қабылдау арқылы ӨБ, ЕҚ және ҚОҚ саласындағы тәуекелдерді болдырмау немесе азайту Компания үшін өте маңызды.

Өндірістік қауіпсіздік, еңбекті қорғау және қоршаған ортаны басқару саласындағы озық және үздік тәжірибелер ескеріле отырып, барлық деңгейдегі басшылар мен қызметкерлерді ӨҚ, ЕҚОҚ басқару процестеріне тарту және бейілділік дәрежесін арттыру үшін Компанияда комитеттердің үш деңгейлі жүйесі енгізіліп, жұмыс істейді: 

  • бірінші деңгей – Директорлар кеңесінің Қауіпсіздік, еңбекті қорғау, қоршаған ортаны қорғау және орнықты даму комитеті (ЕҚЕҚОҚОДК); 
  • екінші деңгей – ҚМГ деңгейіндегі ЕҚ, ӨҚ және ҚОҚ жөніндегі комитет;
  • үшінші деңгей – ЕТҰ ЕҚ, ӨҚ және ҚОҚ жөніндегі комитеттері. 

2023 жылы ҚМГ компаниялар тобында ӨҚ, ЕҚ және ҚОҚ саласында жақсартуға бағытталған өзгерістер мен толықтыруларды енгізе отырып, жаңа редакцияда МЖ бойынша басшылықты өзектендіру және бекіту жүргізілді:

  • ҚМГ компаниялар тобы қызметкерлерінің ҚМГ Өмірлік маңызды қағидаларын сақтауын қамтамасыз ету бойынша басшылардың жауапкершілігі;
  • ҚМГ компаниялар тобының қызметкерлеріне жұмыскерлердің өмірі мен денсаулығына не қоршаған ортаға негізді түрде қауіп төндіретін ықтимал қауіпті жағдай туындаған кезде жұмыстан бас тартуға немесе тоқтатуға заңды құқық кепілдігін беру;
  • денсаулық үшін тәуекелдерді бағалауға негізделген ҚМГ компаниялар тобында персоналдың денсаулығын басқару жөніндегі бағдарламаны әзірлеу және енгізу;
  • ҚМГ компаниялар тобы мен мердігерлер қызметкерлерін тәуекелдерді басқару процестеріне тарту, «Қорғау» картасын қолдану арқылы ықтимал қауіпті жағдайларды анықтау және хабардар ету. 

Құжаттаманың жарамдылығы мен сәйкестігін сақтау мақсатында 2023 жылы бірқатар ішкі регламенттеуші құжаттар қайта қаралды:

  • «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ компаниялар тобында қауіптілігі жоғары жұмыстарды жүргізу кезінде өндірістік қауіпсіздік, еңбекті және қоршаған ортаны қорғау саласындағы тәуекелдерді басқару регламенті;
  • «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ компаниялар тобында шұғыл медициналық көмекті ұйымдастыру регламенті;
  • «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ оқиғаларды хабарлау және тергеп-тексеру тәртібі туралы ереже;
  • «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ компаниялар тобында арнайы киіммен, арнайы аяқ киіммен, жеке қорғаныш құралдарымен қамтамасыз ету стандарты.

Экологиялық тәуекелдерді, климаттың өзгеруіне және су ресурстарының тапшылығына байланысты тәуекелдерді қоса алғанда, ӨҚ, ЕҚ және ҚОҚ саласындағы тәуекелдерге тоқсан сайынғы негізде мониторинг жүргізіледі. ҚМГ қоршаған ортаны қорғау саласындағы көрсеткіштерді үнемі талдайды, мұнай-газ саласының жетекші халықаралық қауымдастықтарының (IOGP, CDP) ұқсас көрсеткіштерімен бенчмаркинг жүргізеді. Компания экологиялық аспектілерге және экологиялық тәуекелдерді бағалауға баса назар аударады. 

Жыл сайын ҚМГ еңбекті және қоршаған ортаны қорғау департаменті ҚМГ компаниялар тобының бас директорларының ӨҚ, ЕҚ және ҚОҚ саласындағы форумын өткізеді.

Тәжірибеден мысал

2023 жылғы 5 қазанда «Өндірістік қауіпсіздік саласындағы көшбасшылық. Қауіпсіздік мәдениетін дамытудағы көшбасшылық» тақырыбында сегізінші жыл сайынғы форум өтті.

Форумға «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ және ҚМГ Директорлар кеңесінің мүшелері мен басшылығы, 30-дан астам еншілес және тәуелді ұйымдардың бас директорлары, шетелдік қатысуы бар ҚМГ бірқатар серіктес компанияларының өкілдері шақырылды.

Форумға қатысушыларды құттықтай отырып, ҚМГ Басқарма төрағасы Мағзұм Мырзағалиев: «ҚазМұнайГаз» қауіпсіз еңбек жағдайларын жасауға және біздің қызметімізбен байланысты барлық адамдардың денсаулығын қорғауға, сондай-ақ жұмыс істейтін өңірлерімізде экологиялық тұрақтылықты сақтауға басымдық беретінін атап өтті. Бұл құндылықтар біз үшін даусыз. Оқиғаларға нөлдік төзімділік – бұл барлық басқару деңгейлерінде ұстануға тырысуымыз керек маңызды қағида». .

Жыл қорытындысы, Компания кәсіпорындары қол жеткізген көрсеткіштер шығарылды және оқиғалардың нөлдік деңгейіне қол жеткізу үшін жақсартуға арналған ұйымдастырушылық шаралар қабылдау қажет болатын салалар атап өтілді.

Форумда сондай-ақ JMJ компаниясының консультанттарының қатысуымен ҚМГ-да қауіпсіздік саласындағы көшбасшылық бойынша пікірталас семинарлары өткізілді, онда компания кәсіпорындарының бірінші басшылары қауіпсіздік техникасындағы көзге көрінбейтін аспектілерді талқылау және байланыс нүктелерін құру топтарында талқылау бойынша ашық диалог жүргізді.

Өндірістік қауіпсіздік, еңбекті қорғау және қоршаған ортаны қорғау саласындағы жетістіктері үшін марапаттау рәсімінде форумның барлық қатысушыларын бірыңғай мақсаты — жүйелі корпоративтік қауіпсіздік мәдениетін құру біріктіретіні айтылды. ӨҚ, ЕҚ және ҚОҚ-ға қосқан үлесі үшін марапатталған үздік қызметкерлер марапатталды, сондай-ақ ӨҚ, ЕҚ және ҚОҚ бағыттары бойынша көшбасшы компаниялар айқындалды.

КМГ Басқарма төрағасы Мағзұм Мырзағалиев Компанияның барлық қызметкерлеріне Компанияда қабылданған «ҚМГ өмірлік маңызды ережелерін» және Халықаралық Мұнай және газ өндірушілер қауымдастығының (IOGP) тиісті Life-Saving Rules ережелерін мүлтіксіз сақтау қажеттігі туралы жолдау жасады.